ThaleS
(Doğa Felsefesi tanımlarına ve düşünürlerine başlamış bulunmaktayım. Yaptğım çalışmalarımın ve yayınlarımın kaynağı Prof. Dr. Macit Gökberk- Felsefe’ye Giriş. Ben sınavıma çalıştıkça siz de yararlanın diye… İktibas yapmıyorum. Bu yüzden hiçbir hukuk dışı bir sorunum ortaya çıkmıyor. Belirtmek istedim. Yazdıklarım benim çalışma notlarım.)
Thales
Bilimsel düşüncenin göreli olarak en arınmış biçimini görebiliriz Milet’li Thales’te. Milet, İzmir’in güneyinde Söke-Milas yolunun batısında. Bugünkü Balat köyü civarı…(s.19)
585 yılındaki Güneş tutulmasını hesaplayıp haber vermiş kendileri. Bir takım geometri teorilerini bulmuş olduğu da söylenmekte. Thales; suyu, sıvı olanı, arkhe, yani her şeyin başı, kökü,ilkesi sayıyormuş. Onun felsefesinin özü budur. Herşey sudan türer suya döner. Düz bir tepsi gibi olan yer de su üstünde, sonsuz Okeanos’ta yüzer.
Felsefenin babasıdır. O’nu “felsefenin babası” yapan, doğa görüşünü deneylere ve bu deneyleri düşünce ile işlemeye dayatmak istemesi, buna girişmesidir.
Thales’i ilk planda ilgilendirmiş konular, gökyüzü ile yeryüzündeki olaylardır.
Suya anamadde(arkhe) deniyor, herşey kendisinden oluştuğu için. Her şey sudan, bu anamaddeden çıktığı için de, ondan kurulmuştur. Bu arkhe(ilk, temel madde) kavramı; Thales’in öğretisinde henüz bir başlangıçtır ve yavaş yavaş gelişecektir.(s.20)
Thales’in sözünü ettiği madde kendiliğinden canlıdır, kendiliğinden değişebilir, türlü biçimlere girebilir, yaratıcı birşey bu. Thales’in; Aristoteles’ten duymuş olduğumuz sözü; “Her şey Tanrılarla dolu”. Yani; her şey canlıdır, her şey, içinde tanrısal bir yaratıcı gücü taşıyan su ile doludur.
Thales bir de mıknatıs ile elektriklenmiş kehribarın “ruh” taşıdığını ifade edermiş.(s.21)
—————————————–
Prof. Dr. Macit Gökberk, Felsefeye Giriş, 2008, Eylül, 18. Baskı, Remzi Kitabevi, İstanbul